19/11/2025
Tôi đã tình cờ tìm thấy một quả bóng bãi biển cũ trong nhà kho cách đây vài ngày, và ngay lập tức, một ký ức ngập tràn niềm vui ùa về: cảnh tôi chạy nhảy và té nước cùng các con khi thủy triều rút.
Hiện tượng này, được các nhà tâm lý học gọi là "Những hình ảnh tinh thần tích cực xuất hiện vô ý thức" (Positive involuntary mental imagery), đang là trọng tâm của nhiều nghiên cứu. Họ đang chủ động tìm kiếm các phương pháp để giúp mọi người tự tạo ra những hình ảnh tích cực như vậy một cách có chủ đích. Lý do là vì trải nghiệm những hình ảnh này có mối liên hệ mật thiết với việc trở nên lạc quan hơn và giảm các triệu chứng trầm cảm.
Dù nghiên cứu vẫn đang ở giai đoạn ban đầu, chúng ta hoàn toàn có thể tự mình áp dụng một trong những phương pháp tiềm năng này ngay hôm nay.
1. Phương pháp tự tạo hình ảnh tích cực
Để thực hành, bạn hãy thực hiện theo các bước sau:
Chọn "Tín hiệu" đời thường: Hãy chọn một vài hình ảnh hoặc vật thể quen thuộc, bạn nhìn thấy hàng ngày, như:
Cảnh vật đầu tiên bạn thấy khi thức dậy
Con đường bạn đi làm
Một buổi tối đi chơi điển hình của bạn
Gán từ khóa tích cực: Với mỗi hình ảnh/vật thể đã chọn, hãy kết hợp nó trong tâm trí với một từ khóa mang ý nghĩa tích cực, chẳng hạn như: "dễ chịu", "thành công", hoặc "chiến thắng".
Tạo khung cảnh tưởng tượng mới: Sử dụng sự kết hợp trên để tạo ra một khung cảnh tưởng tượng hoàn toàn mới và tích cực.
Ví dụ minh họa:
Giả sử bạn chọn hình ảnh chiếc cốc cà phê buổi sáng (vật thể đời thường) và từ khóa là "dễ chịu" (từ khóa tích cực).
Bạn hãy nhìn vào chiếc cốc và tưởng tượng mình đang ngồi bên đống lửa trại, cùng bạn bè thưởng thức một tách cà phê nóng đậm đà trong không khí thư thái, dễ chịu.
Mục tiêu chính của phương pháp này là: Khi bạn gặp lại vật thể thật trong đời sống — như chiếc cốc cà phê vào mỗi buổi sáng — nó sẽ hoạt động như một tín hiệu kích hoạt để khơi gợi khung cảnh tưởng tượng tích cực đó, giúp bạn duy trì cảm xúc tốt trong suốt các hoạt động thường ngày.
2. Mẹo để tăng cường hiệu quả
Một nghiên cứu gần đây đăng trên tạp chí Memory, được dẫn dắt bởi Mahdi Bagheri tại Đại học Ruhr-Universität Bochum (Đức) và có sự tham gia của Simon Blackwell, tác giả Psyche, đã đạt được thành công nhất định với phương pháp này.
Theo nhóm nghiên cứu, một "mẹo" quan trọng để tăng hiệu quả kỹ thuật là:
Chọn vật thể/hình ảnh đủ đặc trưng để tạo ra một liên kết mạnh mẽ và đáng nhớ với hình ảnh tinh thần tích cực mà bạn đã tạo ra (Ví dụ: Bạn có thể thử chụp chiếc cốc cà phê từ một góc độ độc đáo, khác lạ).
Tuy nhiên, vật thể đó không nên quá khác thường đến mức bạn hiếm khi gặp lại "tín hiệu kích hoạt" đó trong cuộc sống hàng ngày.
Theo Christian Jarret